पुष मसान्त सकिँदा पनि नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) मा सुचिकृत कम्पनीले साधारणसभाको कुरै छाडौं लाभांश समेत घोषणा गर्न सकेका छैनन् | लाभांश घोषणा गरेकाले पनि साधारणसभा घोषणा गरेका छैनन् | नेप्सेमा सुचिकृत ११ वटा समुह मध्येमा तुलनात्मकरुपमा सुशासन भएका भनिएका बैंक/वित्त समुहमा पर्ने (वाणिज्य बैंक, विकास बैंक, वित्त र लघुवित्त) ले समेत साधारणसभा सम्पन्न गरेका छैनन् |
यी मध्ये पनि अझ बढी सुशासन भएका भनिएका केहि वाणिज्य बैंकले आर्थिक वर्ष २०७३/७४ समेत वार्षिक साधारणसभा गरेका छैनन् | यसरी गत आर्थिक वर्ष २०७३-०७४ समेत साधारणसभा नगर्नेमा कुमारी, सिभिल र नेपाल क्रेडिट एण्ड कमर्श बैंक रहेका छन|
सिभिल बैंकले आर्थिक वर्ष २०७३/७४ को घोषित लाभांश नेपाल राष्ट्र बैंकबाट अनुमोदन समेत गराएर पनि साधारणसभाबाट पारित गराएको छैन | साधारणसभाबाट पारित नभए पनि गत असार मसान्तको वित्तीय विवरणमा सिभिलले चुक्ता पूँजी पुगेको देखाएको छ | राष्ट्र बैंकले अनुमोदन गरेर मात्र लाभांश पारित भएको मानिदिन| त्यसलाई साधारणसभाले पनि अनुमोदन गर्नुपर्छ |
कुमारी बैंकले भने चालु आर्थिक बर्षमा दुइपटक लाभांश घोषणा गरेको छ | तर घोषित लाभांश पनि दुविधायुक्त रहेको छ | कुमारी बैंकको पनि तोकिएको पूँजी पुगेको छैन | बैंकले घोषणा गरेको पहिलो लाभांश १२.७५ प्रतिशत बोनस तोकिएको पूँजी पश्चात पुग्नेछ | त्यसपछि घोषित अर्को लाभांश ८.५ प्रतिशत (बोनस) ले कति पुग्ने हो भन्ने विषय भने दुविधायुक्त छ | (यस सम्बन्धि विस्तृत टिप्पणी साहित्यिक रचना जस्तो कुमारी बैंकको लाभांश घोषणा, नेतालाई त वास्ता छैन नियामकको के कुरा ?
त्यस्तै नेपाल क्रेडिट एण्ड कमर्श बैंक बैंकले पनि दुइ वर्षदेखिकै साधारणसभा सम्पन्न गरेको छैन| एपेक्स, इन्फ्रास्ट्रक्चर, सुप्रिम, इन्टरनेशनल लगायत ४ वटा डेभलपमेन्ट बैंकलाई गाभेको थियो | त्यसपछि एकपटक मात्र साधारणसभा गरेको छ | बिभिन्न मुद्दा मामिलामा फस्दै गएको बैंकको साधारणसभा कहिले हुने हि अहिलेसम्म बैंकले सार्वजनिक गरेको छैन |
यसबाहेक लाभांश घोषणा गरेका र नगरेका वाणिज्य बैंकले पनि साधारणसभा कहिले गर्ने हुन् अहिलेसम्म कुनै सूचना जारी गरेका छैनन | नबिल बैंकले समेत अहिलेसम्म साधारणसभाको तिथि मिति तय गर्न सकेको छैन |
धितोपत्र सम्बन्धि कानुनले पौष मसान्तभित्र साधारणसभा गर्न नसकेमा त्यसको सार्वजनिक जानकारी गराउनुपर्ने व्यवस्था गरे पनि कम्पनी स्वयमले यस्तो जानकारी गराउनुपर्ने दायित्ववोध गरेका छैनन् | अग्रपंक्तिको नियामक नेप्सेले पनि कम्पनीलाई यस बारेमा सोधनी गर्ने गरेको छैन | त्यस्तै शेयरबजारको सर्वोच्च नियमक नेपाल धितोपत्र वोर्डले समेत यस्ता कम्पनीलाई बेलैमा साधारणसभा गर्न र नगरेमा दण्डित गर्ने अभ्यास शुरु गरेको छैन |
धितोपत्रदर्ता तथा निष्कासन नियमावली २०७३ को अनुसूची १६ को २३ मा आर्थिक वर्ष समाप्त भएको छ महिनाभित्र साधारण सभा हुन नसकेमा नसकेको परिस्थितिको बारेमा जानकारी गराउनु पर्नेछ भन्ने व्यवस्था गरेको छ | तर यति प्रष्ट कानुनी व्यवस्था हुँदा पनि कम्पनी स्वयमले गराउनुपर्ने यस्तो संवेदनशील विषयप्रति नजरअन्दाज गरेका छन् |
साधारणसभा नगरेका वाणिज्य बैंकको विवरण तालिकामा उल्लेख गरिएको छ |
क्र.सं. |
बैंक |
कैफियत |
१ |
नेपाल |
लाभांश घोषणा नगरेको | गर्ने नगर्ने पनि अनिश्चित |
२ |
नेपाल क्रेडिट एण्ड
कमर्श |
आव २०७३/७४ देखिको बाँकी |
३ |
सिभिल |
आव २०७३/७४ को लाभांश स्वीकृत भएको तर सोहि
वर्षदेखिको साधारणसभा नगरेको |
४ |
प्राइम |
लाभांश घोषणा भएको | ओम डेभलपमेन्टलाई विलय गराउने क्रममा रहेको |
५ |
कृषि |
लाभांश घोषणा गरेको तर
सभा नबोलाएको |
६ |
प्रभू |
लाभांश घोषणा गरेको तर
सभा नबोलाएको |
७ |
नबिल |
लाभांश घोषणा गरेको तर
सभा नबोलाएको |
८ |
सेन्चुरी |
लाभांश घोषणा गर्न समेत
बाँकी रहेको |
यस्तै राष्ट्रिय/क्षेत्रीयस्तरका कतिपय विकास बैंकले पनि अहिलेसम्म सभा आव्हान गरेका छैनन् | यस्ता बैंकको सूची तालिकामा उल्लेख गरिएको छ |
क्र.सं. |
बैंक |
स्तर |
कैफियत |
१ |
भार्गव |
३ जिल्ले (बाँके) |
लाभांश घोषणा गरेको सभा
नबोलाएको |
२ |
कर्पोरेट |
३ जिल्ले (पर्सा) |
समस्याग्रस्त |
३ |
देव |
राष्ट्रिय |
लाभांश सभा घोषणा
नगरेको |
४ |
एक्सेल |
३ जिल्ले (झापा) |
लाभांश घोषणा गरेको सभा
नबोलाएको |
५ |
ग्रीन |
३ जिल्ले (कास्की) |
लाभांश र सभा घोषणा
नगरेको |
६ |
कामना सेवा |
राष्ट्रिय |
लाभांश र सभा घोषणा
नगरेको |
७ |
कर्णाली |
३ जिल्ले (बाँके) |
लाभांश र सभा घोषणा
नगरेको |
८ |
लुम्बिनी |
राष्ट्रिय |
लाभांश घोषणा गरेको सभा
नबोलाएको |
९ |
मितेरी |
३ जिल्ले (सुनसरी) |
लाभांश घोषणा गरेको सभा
नबोलाएको |
१० |
ओम |
राष्ट्रिय |
लाभांश घोषणा गरेको सभा
नबोलाएको (प्राइमसँग विलयको क्रममा रहेको) |
११ |
सहयोगी |
३ जिल्ले (धनुषा) |
लाभांश घोषणा गरेको सभा
नबोलाएको |
१२ |
वेस्टर्न |
३ जिल्ले (दांग) |
सभा नबोलाएको (देव विकास बैंकसँग विलय हुने क्रममा रहेको) |
१३ |
सहारा |
३ जिल्ले (सर्लाही) |
सभा नबोलाएको (देव विकास बैंकसँग विलय हुने क्रममा रहेको) |
यसबाहेक फाइनान्स, लघुवित्त लगायत समुहका अन्य कम्पनीले पनि सभा आव्हान गरेका छैनन् |