पुँजीगत लाभकरको नयाँ गणना विधि कार्यन्वयनमा ब्यबहारिक तथा प्राविधिक कठिनाई देखिएको छ। सिडीएसले अर्थमन्त्रालयको निर्देशन बमोजिम भारित औसत विधिको आधारमा लाभकर असुल गर्न भन्दै सम्पूर्ण ब्रोकर सदस्यलाई निर्देशन दिएको छ ।
यस संगै सेयर ब्रोकर एसोसिएसनले लगानीकर्तालाई आफ्नो सेयरको लागत गणना गरेर विवरण बुझाउन आग्रह गरेको छ । ब्रोकरहरुले शेयर बिक्रि गरेको भोलीपल्ट आफु स्वयं नै ब्रोकर कार्यालयमा उपस्थिति भएर भारित औषत गणना फाराम भरी सहिछाप गरेर बुझाउन आग्रह गरेको छ ।
फारम मात्र भरेर लगानीकर्ताको काम सकिने छैन, उनीहरुले फारममा भने अनुसारको मूल्यमा शेयर खरिद गरेको प्रमाण खुल्ने कागजात समेत पेश गर्नु पर्ने ब्रोकर एसोसिएसनका अध्यक्ष भरत रानाभाट बताउछन् । लगानीकर्ताको डिम्याट नगरिएको अन्य शेयर छ कि छैन, अर्को डिपीमा उसको शेयर छ कि छैन लगायतका बिषय ब्रोकरलाई थाहा नहुने भएकोले लगानीकर्ता आफैले ब्रोकर अफिस आएर स्वघोषणा गर्नु पर्ने रानाभाटले बताए ।
यस संगै लगानीकर्ताले शेयर खरिद गरेको हरेक मूल्य र मिति सम्झनु पर्ने भएको छ भने शेयर खरिद गरेको प्रमाण समेत सुरक्षित राख्नु पर्ने भएको छ । यदि लगानीकर्ताले प्रमाण जुटाउन सकेन भने भारित औषत लागत गणना गर्दा अंकित मूल्यलाई आधार मानिने ब्रोकर एशोसियसनले स्पष्ट पारेको छ ।
उदाहरणको लागि यदि कुनै लगानीकर्ताले नागरिक लगानी कोषको १०० कित्ता शेयर प्रति कित्ता २५०० किनेको भए उसको कुल लागत २ लाख ५० हजार हुन्छ । उसले थप ५० कित्ता २४ सय ५० मा किने उसको दोस्रो पटकको कुल लागत १ लाख २२ हजार ५ सय हुन्छ । अब लगानीकर्तासंग कुल १५० कित्ता शेयर भएको छ र कुल लागत ३ लाख ७२ हजार ५ सय हुन्छ । मानौ कम्पनीले १४ प्रतिशत बोनस दियो भने उसले थप २१ कित्ता शेयर पाउंछ जसको लागत २१०० गणना हुन्छ । लगानीकर्ताको कुल कित्ता १७१ भयो भने कुल लागत ३ लाख ७४ हजर ६ सय हुन्छ । भारित औसत निकाल्दा प्रति कित्ता २१ सय ९० हुन्छ ।
यस हिसाबमा लगानीकर्ताले २१ सय ९० भन्दा बढीमा शेयरबिक्रि गरे मात्र लाभकर तिर्नु पर्छ । तर उसले यी शेयर खरिद गरेको प्रमाण पेश गर्न सकेन भने उसले सबै शेयर १०० मा खरिद गरेको मानिने छ र कुल लागत १७ हजार १ सय मात्र हुनेछ । यस हिसाबमा १७१ भन्दा माथि जुन सुकै मूल्यमा शेयर बिक्रि गरेपनि लाभकर तिर्नु पर्छ । प्रमाण पेश गर्न सके २१ सय ९० भन्दा तलको मूल्यमा शेयर बेच्दा लाभकर तिर्नु पर्दैन ।
यस्तो ब्यबस्थाले आफुहरुलाई पनि समस्या परेको ब्रोकरहरु बताउछन् ।
हेर्नुस ब्रोकर एसोसिएसनको सूचना :
यो पनि :
शेयरको पूँजीगत लाभकर गणनाको नयाँ विधि बुझ्नु भएँन ? हेर्नुस सजिलो तरिका