गर्मी मौसम सुरु भएसँगै तापक्रम दिनानोदिन बढिरहेको छ । राजधानी काठमाडौँ सहित देशका विभिन्न शहरमा तापक्रम बढेसँगै चिसो पेय पदार्थको माग र व्यापार बढेको छ । ग्रिस्म ऋतु सुरु भएसँगै तापक्रममा आएको वृद्धिको कारण मानिसको जनजीवन पनि फेरिएको छ । तराईका जिल्लाहरुमा यतिबेला जनजीवन कष्टकर भएको छ ।
यसवर्ष लामो वर्षाको सम्भावना नरहेकोले ज्यादा सुख्खा भएको कारण अचानक तापक्रम बढेको बताउँछिन् मौसमविद शान्ति कँडेल । यो वर्ष पूर्वमा भन्दा पश्चिममा तापक्रम ज्यादा रहेको मौसमविदहरु बताउँछन् । वर्षको सुरुवातमा वर्षात् भयो र गर्मी नबढेको जस्तो अनुभव भएपनि केही दिनदेखी मनसुन बद्लिदो अबस्थामा नरहेकोले एक्कासी गर्मी बढेको उनीहरुको भनाई छ । गर्मी बढ्नु सामान्य प्रक्रिया भएपनि यसले धेरै क्षेत्रहरुमा प्रभाव पार्छ । कृषि र मानव स्वास्थ्यमा गर्मीले निकै समस्या पार्ने उनीहरुको तर्क छ । मनसुन बदली नहुँदा वर्षात् नहुने र फलस्वरुप सुख्खा हुने भएकाले स्वभावैले कृषि उत्पादनमा ह्रास आउँछ । मौसमविद कँडेल सामान्यतय जुन महिनासम्म तापक्रम बढ्ने बताउँछिन् । त्यसपछिका दिनहरुमा तापक्रम घट्दो क्रममा हुने र जुनसम्म घट्ने सम्भावना न्यून हुने उनको भनाई छ । उनले स्पष्ट पार्दै भनिन् “अहिले लामो वर्षात्को सम्भावना देखिदैन, त्यसकारण केही दिनदेखी तापक्रम बढेको छ । सामान्यतय जुन सम्म तापक्रम बढ्ने प्रक्रिया चल्छ, यसको मतलब जुनभन्दा अगाडी सधैभरी बढिरहन्छ भन्ने होईन, मनसुन बद्लियो भने १/२ डिग्री कम पनि हुन सक्छ ।”
यसपाली जेठको दोस्रो हप्तामा नै काठमाडौँको तापक्रम ३१.५ डिग्रि सेल्सियस पुग्यो । जुन यो वर्षकै उच्च हो । काठमाडौँमा गतसाल ३२ डिग्रि सेल्सियस सम्म तापक्रम मापान गरिएको थियो । देशका गर्मी ज्यादै भेगहरुको तापक्रम अहिले ३५ डिग्रीभन्दा माथि छ । सन् १९८९ मे ७ मा काठमाडौँमा ३६.६ डिग्री सेल्सियस तापक्रम मापन गरिएको थियो । जुन काठमाडौँको अहिलेसम्मकै उच्च तापक्रम हो ।
आज आईतबार तापक्रम मापन भएका जिल्लाहरुमा धेरै जिल्लाको तापक्रम ३० डिग्री भन्दा बढी छ । तापक्रम मापन भएका जिल्लाहरु, त्यस क्षेत्रको उच्चतम÷न्यूनतम तापक्रम र गएको २४ घण्टामा भएको वर्षात्को अबस्थालाई यसरी देखाईएको छ :
Station |
Maximum Temp.* |
Minimum Temp. |
24 hrs Rainfall |
Dipayal |
39.0 |
19.4 |
0.0 |
Dadeldhura |
29.1 |
17.7 |
0.0 |
Dhangadi |
41.2 |
24.2 |
0.0 |
Birendranagar |
36.6 |
20.9 |
0.0 |
Nepalgunj |
42.2 |
- |
- |
Jumla |
28.2 |
10.7 |
0.0 |
Dang |
37.4 |
23.2 |
0.0 |
Pokhara |
32.1 |
19.5 |
49.0 |
Bhairahawa |
36.3 |
25.5 |
0.0 |
Simara |
35.5 |
26.0 |
0.0 |
Kathmandu |
31.5 |
18.5 |
0.0 |
Okhaldhunga |
27.5 |
18.0 |
Traces |
Taplejung |
26.7 |
17.0 |
23.0 |
Dhankuta |
28.6 |
20.0 |
0.0 |
Biratnagar |
31.8 |
25.3 |
6.0 |