विषादी प्रकरणः नाकामै तरकारी परीक्षण गर्न कति सम्भव ?

निरोज कुमार थापा

निरोज कुमार थापा

Jul 11, 2019 | 12:49:46 PM मा प्रकाशित

laxmi  sunrise bank

केही दिनयता भारतबाट आयात हुने तरकारी तथा फलफुलको विषादी परीक्षण नगर्ने सरकारी निर्णयले तरङ्ग पैदा भएको छ । आफ्नै यसअघिको निर्णय उल्ट्याउँदै सरकारले आयातित तरकारी र फलफुल जाँच नगर्ने भन्यो । यसको चौतर्फी आलोचना भईरहेको छ । 

असार २ गते राजपत्रमा प्रकाशित गरेको सूचना उल्ट्याउँदै सरकारले विषादी परीक्षण नगर्ने भन्यो । यसविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा निवेदन पर्यो । र सरकारी निर्णय कार्यान्वयन नगर्नु भनेर सर्वोच्चले आदेश दियो ।

कति भित्रिन्छ विषादी ?

नेपालमा वर्षमा साढे ६ सय मेट्रिक टन विषादी भत्रने गरेको तथ्याङ्क छ । यसरी भित्रिने विषादी १७० प्रकारका हुन्छन् । यीमध्ये दुई तिहाइभन्दा बढी विषादी तरकारीमा प्रयोग हुने गरेका छन् । 

विषादीका एक दर्जनभन्दा बढी समूहमध्ये नेपालमा दुईवटा मात्रै समूह जाँच्न सकिने प्लान्ट क्वारेन्टाइन एवम् विषादी व्यवस्थापन केन्द्रका प्रमुख डिल्लीराम शर्मा बताउँछन् । “कुनै पनि सीमामा हामीले प्रभावकारी जाँच गर्न सक्ने अवस्थामा छैनौँ । देशका सातवटै ठाउँमा भएका प्रयोगशाला एकैखाले हुन्’’ शर्माले भने । 

रोग र किराहरू जाँच्ने क्वारेन्टाइन सबै सीमा नाकामा भएपनि विषादी जाँच्ने प्रविधि छैन । केरा वा आँप पकाउने र गोलभेँडा रातो बनाउने क्याल्सियम कार्बाइडजस्ता विषादी प्रतिबन्धित भए पनि खुला सीमामार्फत् नेपाल भित्रने गरेका बताइन्छ । अक्सिटोसिनजस्ता विषादी नेपालभित्र तरकारीको आकार बढाउन व्यापक प्रयोग भएको पाइए पनि त्यसको जाँच गर्ने क्षमता सरकारसँग छैन ।

सर्वोच्चको आदेश पालना गर्न कति सम्भव ?

सरकारले सिमा नाकामा विषादी परीक्षण गर्ने प्रविधि नभएको भन्दै आफ्नो निर्णय फीर्ता लियो । तर सरकारले चाहाने हो भने यस्ता प्रविधि राख्न कुनै नौलो नभएको उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्च नेपालका अध्यक्ष ज्योति बाँनियाको भनाई छ । 

प्रविधि छैन भनेर उपभोक्तालाई विषादीयुक्त खाद्य पदार्थ सेवन गर्न बाध्य बनाउन नहुने उनको बुझाई छ । 

यो निर्णय विरुद्ध परेको रिट निवेदनमा सर्वोच्चले निर्णय कार्यान्वयन नगर्न आदेश दिएपछि आदेश पालना गर्न सम्भव छ कि छैन भन्ने बहस चलेको छ । ‘‘अदालतको आदेश सबैले मान्नुपर्छ । सर्वोच्चको आदेश तत्काल कार्यान्वयन हुनुपर्छ’’ बानियाँले भने, ‘‘अदालतको आदेश पालना नभए मानहानि मुद्दामा जान्छौं ।’’

केन्द्रीय कृषि प्रयोगशालाले बेलाबखत छड्के जाँच पनि गर्ने गरेको छ । तर ती मुख्य बजारमा मात्र केन्द्रीत छन् ।

राजधानीको ठूलो तरकारी बजार कालिमाटीमा २०७१ देखि २०७६ जेठ १५ सम्म ७ हजार ४४३ नमुना परीक्षण गरिए । यीमध्ये ६४ वटा खान अयोग्य पाइएको प्रयोगशालाले जनाएको छ ।

प्रयोगशालाका प्रमुख कन्चनराज पाण्डेका अनुसार परीक्षणका लागि ल्याईएका नमूना काठमाडौँ आइपुग्दा कहाँबाट ल्याएको हो भन्ने नै थाहा हुँदैन । ‘‘बाहिरबाट ल्याइएका तरकारी काठमाडौँ आइपुग्दा कहाँबाट आएको हो भन्ने थाहा हुँदैन’’ पाण्डेले भने, ‘‘कहाँबाट ल्याईएको भन्ने नै थाहा नभएपछि कमजोरी भेटिएपनि कारबाही कसलाई गर्ने ?’’

Share Your Thoughts

Recent News

Main News

TRENDING

Close in 7


Bizpati.com © 2020. All Rights Reserved