सन २०२२ मा अन्तरीक्षमा मानव स्टेशन स्थापित गर्न लक्ष्यको साथ सन २०११ मा अन्तरीक्षमा पठाइएको चीनको स्पेस स्टेशन नियन्त्रण बाहिर गएको छ । अन्तरीक्षमा पठाइएको उक्त स्टेशनले पाँच वर्षसम्म राम्रै काम गरेको थियो । अहिले भने उक्ट्स यान नियन्त्रणबाहिर गएर पृथ्वीमा झर्न थालेको हो ।
सन् २०११ म लन्च भएको उक्त अन्तरिक्षायान मानव रहित यान हो । सेप्टेम्वर २९,२०११ मा यानलाई पृथ्वीदेखि २१७ माइल टाढा स्थापित गरिएको थियो ।सन् २०१६ बाट काम गर्न छोडेको यानलाई रिमोट कन्टोलबाट अन्तरिक्षामै राख्न खोजिएतापनि चिनिया वैज्ञानिकहरु सफल हुन सकेन्न । मार्च ३० देखि अप्रिल २ सम्ममा यान पृथ्वीमा खस्ने युरोपियन स्पेस एजेन्सीले जनाएको छ ।
अहिले कहाँ कुन समयमा झर्ने हो पत्ता लगाउन मुस्किल भएको बैज्ञानिकहरुले बताएका छन् । वैज्ञानिकहरुले स्पेस स्टेशन पृथ्वीको कतातिर खस्छ भनेर निगरानी बढाइरहेका छन् । तियाँगोंग-१ चीनको महत्वकांक्षी अन्तरीक्ष कार्यक्रमको हिस्सा हो । ३० मार्चदेखि दुई अप्रिलसम्म यो यन्त्रमा जमीनमा झर्न सक्नेृ अनुमान गरिएको छ । । धेरै स्पेस स्टेशन अन्तरीक्षमै जलेर नष्ट हुन्छन् ।
यसैबीच यो यान कहाँ खस्छ भने यकिन नहुने भएपनि यो खस्दै गरेको भने सामान्य दुरबिनले पनि देख्न सकिने छ । नेपाल एस्ट्रोनोमिकल सोसाइटीले काठमाडौँको आकाशमा ३० मार्चदेखि १ अप्रिलसम्म उक्त यान खस्दै गरेको देख्न सकिने जनाएको छ । सोसाइटीका अध्यक्ष सुरेश भट्टराईले कुन समयमा यान देख्न सकिन्छ भन्ने अनुमान गरेको छ । जस ३० मार्चमा बिहानको समय उत्तम रहेको छ । तर यसको लागि आकाश सफा पनि रहेको हुनु पर्छ । अहिले पश्चिमी वायुको प्रभावले आकाश सफा छैन ।
हेर्नुस कुन दिन कति बजे देख सकिन्छ ?
३० मार्च : बिहान ४ बजेर १० मिनेट ११ सेकेन्डदेखि ४ बजेर १३ मिनेट ४१ सेकेन्डसम्म । उत्तम समय : ४ बजेर १२ मिनेट २९ सेकन्डमा ।
३० मार्च : बिहान ५ बजेर ४२ मिनेट ५० सेकेन्डदेखि ५ बजेर ४५ मिनेट २० सेकेन्डसम्म । उत्तम समय : ५ बजेर ४५ मिनेट ०३ सेकन्डमा ।
३१ मार्च : बिहान ५ बजेर १२ मिनेट ३२ सेकेन्डदेखि ५ बजेर १४ मिनेट ५७ सेकेन्डसम्म । उत्तम समय : ५ बजेर १२ मिनेट १५ सेकन्डमा ।
१ अप्रिल : बिहान ४ बजेर ४० मिनेट २२ सेकेन्डदेखि ४ बजेर ४२ मिनेट ४६ सेकेन्डसम्म । उत्तम समय : ४ बजेर ४१ मिनेट ३७ सेकन्डमा ।
यो समय काठमाडौँबाट हेर्नको लागि उपयुक्त समय हो । यो समयमा देखिने यानको टुक्रेको भाग नभई सिंगो यान नै हो । सामान्य दुरबिनले नै यो समयमा यान देख्न सकिन्छ । तर आकाश भने खुलेको हुनु पर्छ । त्यस्तै नेपाल एस्ट्रोनोमिकल सोसाइटीले अन्य शहरबाट पनि हेर्न सकिने र त्यसको लागि सोसाइटीले समय निर्क्यौल गरिदिने बताएको छ । साथै सोसाइटीले दुरबिनको सहायताले कसरी यानलाई हेर्न सकिन्छ र कहाँबाट स्पष्ट दृष्य देख्न सकिन्छ भन्नेमा समेत सहजीकरण गरिदिने जनाएको छ ।
यान खस्ने सक्ने सम्भावित क्षेत्र : (हरियोमा )