युरोपमा जारी फुटबल प्रतियोगिता अन्तर्गत आइतबारबाट समुह चरणको अन्तिम चरणका खेलहरु हुदैछन्। समुह चरणका यस अघिका खेलहरु फरक फरक समयमा हुने गरेको भएपनि अन्तिम चरणका खेलहरु एकै समयमा सुरु हुनेछ । समुहमा रहेका ४ वटै टोली एकै समयमा मैदान उत्रने छन् ।
एकै समयमा २ खेल हुँदा प्रत्यक्ष खेल हेर्ने बानी परेका समर्थकलाई खेल हेर्न केहि असहज पक्कै हुनेछ । साथमा किन यस्तो भएको होला भन्ने जिज्ञासा हुन सक्छ । विश्व फुटबलको सर्वोच्च निकाय फिफाले यो नियम बनाएको हो । फिफाले रहरले एकै समयमा २ खेल राखेको भने होइन । यो फिफाको बाध्यता हो । सन् १९८२ को बिश्वकपमा जर्मनीले म्याच फिक्सिङ गरेपछि बाध्यताबस फिफाले समुह चरणका अन्तिम खेल एकै समयमा गर्न लागेको हो ।
के गरेको थियो जर्मनीले ? यस्तो छ रोचक प्रसङ्ग
त्यतिबेला वेस्ट जर्मनी नामले चिनिने जर्मनको टोली ग्रुप २ मा थियो । यस ग्रुपमा वेस्ट जर्मनी संगै अल्जेरिया, अस्ट्रिया र चिली थिए । अल्जेरियाले पहिलो पटक विश्वकपमा सहभागिता जनाएको थियो ।
डेब्यु गरेको अल्जेरियाले वेस्ट जर्मनीलाई २-१ गोल अन्तरले पराजित गर्दै उत्कृष्ट लयमा प्रतियोगिता सुरु गर्यो । अल्जेरियाले दोस्रो खेलमा अस्ट्रियासंग २-० पराजय बेहोर्यो तर तेस्रो खेलमा चिलीलाई ३-२ गोल अन्तरले पराजित गर्दै ३ खेलमा ४ अंक बटुल्यो । त्यस समय १ खेल जितेको २ अंक मात्र आउथ्यो । यस संगै अल्जेरिया बिश्वकपमा २ खेल जित्ने पहिलो अफ्रिकन टोली बन्यो ।
यो पनि : युरोकपको अन्तिम १६ मा पुग्न कुन देशलाई कस्तो नतिजा चाहिन्छ ?
चिली र अल्जेरियाले ३ खेल खेलीसकेका थिए । तर जर्मनी र अस्ट्रियाले आफ्नो तेस्रो खेल खेल्न बाँकि थियो । जर्मनी र अस्ट्रियाले खेल्नु अगाडी अस्ट्रिया ४ अंक सहित शिर्ष स्थानमा थियो भने अल्जेरिया पनि ४ अंक सहित दोस्रो स्थानमा थियो । जर्मनी २ अंक सहित तेस्रो स्थानमा थियो ।
जर्मनी र अस्ट्रियाबीचको खेलमा जे भयो त्यसको कारण बलियो रहेको अल्जेरिया दोस्रो चरणमा पुग्न सकेन । त्यसलाई 'डिसग्रेस अफ गिजोन' पनि भनिन्छ । त्यो बिश्वकप स्पेनमा भएको थियो भने गिजोन स्पेनको शहर हो जहाँ जर्मनी र अस्ट्रियाबीचको खेल भएको थियो ।
खेल सुरु भएको १० मिनेट मै जर्मनीले गोल गर्यो । त्यसपछि दुवै टोलीले गोल गर्ने प्रयास समेत गरेनन । बिपक्षी टोलीका खेलाडीहरुले खोस्न नआएसम्म आफ्नो टोलीका सदस्यलाई मात्र बल पास गरि रहे । दुवै टिमले गोल गर्ने कुनै प्रयास नै गरेनन ।
खेल जर्मनीले जितेपछि जर्मनी , अस्ट्रिया र अल्जेरिया सबैको समान ४-४ अंक भयो । तर गोल डिफरेन्सको आधारमा जर्मनी, र अस्ट्रिया अर्को चरणमा पुगे भने अल्जेरिया अर्को चरणमा पुग्न बन्चित भयो ।
जर्मनी र अस्ट्रिया दुवैटोली अर्को चरण पुग्न खेलको नतिजा कस्तो आउनु पर्छ भन्ने दुवै टोलीलाई थाहा भईसकेको थियो र उनीहरुले सोहि अनुसारको नतिजा निकाले । दुवै टोली युरोपियन थिए र दुवै टोली अर्को चरणमा पुगोस भनेर अस्ट्रियाले खेल जितेर वा बराबरी गरेर समुह बिजेता बन्ने अवसर पनि त्यागी दियो ।
खेल सुरु हुनु भन्दा अगाडी नै दुवै टोलीलाई जर्मनीले १ वा २ गोलले जिते जर्मनी र अस्ट्रिया अर्को चरण पुग्छ भन्ने थाहा भईसकेको थियो । तर जर्मनीले ३ वा बढी गोलले जितेमा जर्मनी सहित अल्जेरिया अर्को चरण जाने थियो । साथै अस्ट्रियाले खेल बराबरी गरेको भए वा जितेको भए अस्ट्रिया सहित अल्जेरिया अर्को चरणमा जाने थियो ।
यसरी जर्मनी र अस्ट्रियालाई कुन नतिजा निकाल्नु पर्छ भने पहिले नै थाहा थियो । र उनीहरुले त्यहि नै गरे । रुष्ट बनेको अल्जेरियाले रेफ्रीले एक्सन लिनु पर्थ्यो भनेर जर्मनी र अस्ट्रियाले म्याच फिक्सिङ गरेको दाबी सहित फिफामा यसबारे उजुरी गर्यो । तर फिफाले कुनै पनि नियम नतोडिएको जनाउदै कारबाही गर्न मानेन ।
तर फिफाले भविष्यमा यस्ता समस्या नआओस भने समुहचरणको अन्तिम खेलहरु एकै समयमा गर्ने निर्णय गर्यो । यसो गर्दा खेल खेल्ने टोलीलाइ अर्को चरण पुग्न कस्तो नतिजा ल्याउन पर्छ भन्ने थाहा हुन् सक्ने थिएँन र सबैले जित्नको लागि खेल्छन् भन्ने फिफाको बिश्वास थियो ।
त्यसपछि १९८४ मा भएको युरोकप देखि नै समुह चरणको अन्तिम खेल एकै समुहमा हुन थाल्यो । बिश्वकपमा भने १९८६ देखि यसो गर्न थालिएको हो ।
म्याच फिक्सिङ गरेर अर्को चरण पुगेको भनिएको जर्मनी भने फाइनल खेलमा इटाली संग ३-१ ले पराजित हुदै उपविजेता मै सिमित रह्यो। फिक्सिङ गरेको भनिएको अर्को टोली अस्ट्रिया भने फ्रान्ससंग पराजित हुदै नक आउट चरण नै पुग्न सकेन ।
यो पनि : युरोकपको अन्तिम १६ मा पुग्न कुन देशलाई कस्तो नतिजा चाहिन्छ ?
