.gif)
सेयर बजारबाट
कसरी धनसम्पत्ति सिर्जना गर्ने भन्ने अनुकरणीय उदाहरण खडा गरेकाले सराहनीय रूपमा 'भारतका वारेन बफेट' भनेर
चिनिने भारतीय अर्बपति लगानीकर्ता राकेश झुनझुनवालाको १४ अगस्टमा मुम्बईमा निधन
भयो ।
एक योग्य सीए
र आयकर अधिकारीको छोराको रूपमा,
झुनझुनवाला १९८५ मा
स्टक बजारमा प्रवेश गरेका थिए । ५ भारुबाट सुरु भएको यात्राकै कारण आज उनले आफ्नो
परिवारका लागि ५.८ बिलियन डलर (फोर्ब्सको तथ्यांक अनुसार) सम्पत्ति छोडेर यो संसार
छोडेका छन् ।
उनी हामी माझ
छैनन् तर उनको लगानी सिद्धान्तले सेयर बजारका लगानीकर्ताहरूलाई सेयर बजारबाट धन
आर्जन गर्न उत्प्रेरित गरिरहनेछ ।
मार्चमा
आयोजित टाइम्स नेटवर्क इन्डिया इकोनोमिक कन्क्लेभ २०२१ सँगको अन्तर्वार्तामा, झुनझुनवालाले म्युचुअल फण्ड वा फण्ड प्रबन्धकहरू
मार्फत लगानी गर्नु परिपक्व मनोवृत्ति हो भन्ने बारेमा कुरा गरेका थिए ।
महामारीको
संकटमा जन्म लिएका र सेयर बजारलाई तत्काल सन्तुष्टि दिने ठाउँ हो भन्ने विश्वास
लिएर सेयर बजारमा आएका रोबिनहुड लगानीकर्तालाई तपाईंको सल्लाह के छ भनेर सोध्दा
उनले यस्तो बताएका थिए ।
यसबारे राकेश
झुनझुनवालाले भने,
‘सबैभन्दा पहिले म
उनीहरूलाई भन्न चाहन्छु,
यो रेसकोर्स होइन, नबिर्सनुहोस् । र अमेरिकामा आउने खेल क्यापमा आउने
उतार चढावको यो सबै मात्रा ..मलाई लाग्छ कि यो लगानीकर्ताहरूको लागि धेरै हानिकारक
हुन सक्छ । यसमा उनीहरूले पैसा गुमाउनेछन् ।'
उनले थपे, ‘ऋण ६ प्रतिशत फिर्ता भएमा १५–२४ प्रतिशत इक्विटीमा
पुग्ने लक्ष्य राख्नुपर्छ ।’ उनले लगानीकर्तालाई कुनै पनि प्रकारको दैनिक जुवा
खेल्न नदिन सुझाव दिए । उनले भने,
'यस्तो जुवा खेलमा
आफूलाई संलग्न नगर्नुहोस् जहाँ स्टक दैनिक ४० र ५० प्रतिशतले बढ्छ ।'
'परिपक्व
मनोवृत्ति भनेको सुरक्षित रूपमा लगानी गर्नु हो, आफ्नो
पैसालाई म्युचुअल फण्डमार्फत फन्ड प्रबन्धकहरूलाई लगानी गर्ने अनुभव दिनुहोस् र
उचित प्रतिफलको आशा गर्नुहोस्,' उनले भने।
'म जेफ्रीमा
रक्सी पिउने गर्छु र एउटी राम्री केटी आएर मलाई सोधिन् कि तपाई के किन्नु हुन्छ र
तपाईले के रिटर्न पाउनुहुन्छ । मैले उनलाई प्रतिफल ३/४ वर्षमा दोब्बर हुने स्टकका
बारेमा बताएँ । केटीहरूले मात्र जवाफ दिए,' उनले भने,
'म उनलाई महालक्ष्मी
रेसकोर्सको ठेगाना दिन्छु ।'
'जीवनमा सबै
कुरा परिपक्वताको बारेमा हो, तपाईंहरू जुवा खेलेर भाग्य मापन नगर्नुहोस्,'
उनले थपे ।
राकेश
झुनझुनवालाले दशकौंसम्म भारतीय स्टक बजारमा शासन गरे, ४० हजार करोड भन्दा बढीको स्टक होल्डिङको
साम्राज्य निर्माण गर्न आफ्नो दिमाग लगाए । उनी भारतको ३६ औं धनी व्यक्ति थिए ।
उनको पहिलो
ठूलो नाफा १९८६ मा ५ लाखमा देखियो जब उनले ४३ मा टाटा टीको ५ हजार सेयर किनेका थिए
र ३ महिना भित्रमा यो १४३ मा व्यापार भयो । उनले टाटा चियाको स्टक बेचेर ३ गुणा
बढी नाफा कमाए । त्यसपछि पछाडि फर्केर हेर्नु परेन ।
उनले टाटा
कम्पनीहरू र यसका स्टकहरूप्रतिको आफ्नो प्रेमलाई कहिल्यै त्यागेनन्, उनले टाटा मोटर्समा १ हजार ७३१ करोड र टाटा
कम्युनिकेसन्समा ३ सय ३६ करोड मूल्य बराबरको सेयरमा प्रत्येक १ प्रतिशत राखेका थिए
।
उनले सन्
१९८६ देखि १९८९ सम्म ब्रोकर स्ट्रीटमा आफ्नो लगानीबाट २०-२५ लाख रुपैयाँ कमाए ।
जुन २०२२ सम्म, १७ प्रतिशत स्टक होल्डिङको साथ, राकेश झुनझुनवालासँग स्टार हेल्थ एण्ड एलाइड
इन्स्योरेन्स कम्पनीको १ सय मिलियन शेयरहरू थिए, जसको
मूल्य ७ हजार १७ करोड थियो ।
उनको अन्य प्रमुख स्टक होल्डिङ्समा फुटवेयर ब्रान्ड मेट्रोमा २२ सय ५५ करोड, क्रिसिलमा १२ सय ८५ करोड र फोर्टिसमा ८ सय ५३ करोड भारु समावेश छ ।
भारतीय सञ्चारमाध्यम मिन्टमा प्रकाशित समाचारको अनुवादित अंश
.gif)
