रोल्पाको विकासका लागि आएको अधिकांश रकम फिर्ता भएको छ । जिल्लाको विकासका लागि संघ र प्रदेशबाट विनियोजित भएको बजेट मध्ये ठूलो राशीको रकम खर्च हुन नसकेर फिर्ता गएको हो ।
संघ र प्रदेशबाट चालु र पुजीगत शिर्षकमा बिनियोजित बजेटमध्ये १ अर्ब ४२ करोड १७ लाख ४० हजार भन्दा बढी रकम खर्च हुन नसकेर फिर्ता गएको हो । जिल्लामा, संघ र प्रदेशबाट ६ अर्ब ५८ करोड ९५ हजार भन्दा बढी बजेट आएको थियो । यसरी प्राप्त बजेटमध्ये ५ अर्ब १५ करोड ८३ लाख ५४ हजार रुपैयाँ मात्रै खर्च भएको कोष तथा लेखानियन्त्रण कार्यालय रोल्पाले जनाएको छ ।
संघीय सरकारबाट प्राप्त पुँजीगत बजेटमध्ये २७ प्रतिशत मात्र खर्च भएको देखिएको छ । पुँजीगत शिर्षकमा संघबाट प्राप्त ९५ करोड ७२ लाख ७५ हजारमध्ये २५ करोड ९३ लाख ९९ हजार मात्रै खर्च भएको देखिएको छ । यसैगरि प्रदेशबाट पुँजीगत तर्फ ६८ करोड ६७ लाख ७८ हजार प्राप्त भएकोमा ३५ करोड ५९ लाख ७४ हजार मात्रै खर्च भएको छ ।
चालु तर्फ संघ र प्रदेशबाट आएको बजेटमध्ये ठूलो राशी खर्च भएको देखिएको छ । चालु शिर्षकमा संघ अन्तरगतको बजेटको ९५ प्रतिशत प्रगती भएको छ । यसैगरि प्रदेश अन्तरगतका कार्यालयहरुले चालु खर्चमा ७४ प्रतिशत खर्च गरेका छन् ।
संघबाट संचालित जिल्लाका २ ठूलो आयोजनाहरुको खर्च निकै कम देखिएको छ । सहिदमार्ग सडक आयोजना र ग्रामीण सडक संजाल सुधार आयोजनाको खर्च निकै कम देखिएको हो । ३७ लाख ९९ लाख ९९ हजार वजेट रहेको सो आयोजनाले ८ करोड ६४ लाख ४४ हजार रुपैयाँ मात्र खर्च गरेको देखिएको छ । यसैगरि ३४ करोड ५७ लाख वजेट रहेको ग्रामीण सडक संजाल सुधार आयोजनाले १ करोड ७३ लाख १५ हजार रुपैयाँ मात्रै खर्च गरेको देखिएको छ ।
आर्थिक वर्ष २०७५।०७६ मा रोल्पाबाट ७३ करोड ८१ लाख ८१ हजार रुपैयाँ फिर्ता गएकोमा यस वर्ष भने दोब्बर रकम फिर्ता जाँदा स्थानीयहरु असन्तुष्ट देखिएका छन् ।
कोरोनाका कारण भएको लकडाउनले विकास गतिविधि समेत अवरुद्ध हुदा यति ठूलोराशीको बजेट फिर्ता गएको जिल्ला समन्वय समिति रोल्पाका प्रमुख राजबहादुर बुढाको भनाई छ । ‘अघिल्ला बर्ष पनि बजेट फिर्ता गएपनि यस वर्ष लकडाउनले विकास प्रभाबित भयो’ प्रमुख बुढाले भने । समयमा बजेट नआउनु, समयमै संझौता गरि काम नगर्नु लगायत कारणले बर्षेनी जिल्लाको विकासका लागि आएको ठूलो धनराशी फिर्ता गईरहेको बुढाले जानकारी गराए । ‘बजेट खर्च नहुनुमा निर्माण व्यवसायिहरु पनि उत्तिकै जिम्मेबार छन्’ बुढाले भने ।
जिल्लावासीलाई सहभागि नगराएर दलगत आधारमा विकास गतिविधि हुँदा विकासले गति र उत्साह लिन नसकेको नेपाली कांग्रेस रोल्पाका सभापति अमरसिंह पुनको भनाई छ । ‘स्थानीय निर्वाचन अघि सबै काम सहकार्यमा हुन्थे, निर्वाचन पछि बनेका स्थानीय सरकारहरुले दलिय सहकार्यलाई महत्व नदिएका कारण यस्तो अवस्था सिर्जना भएको हो’ पुनले भने । जिल्लाका अधिकांश योजनामा गुरुयोजना बिना हचुवाका भरमा बजेट बिनियोजन भएका कारण खर्च कम देखिएकोे पुनको भनाई छ ।
गैर सरकारी संस्था महासंघ रोल्पाका अध्यक्ष घनश्याम आचार्य आषाढ मसान्तमा काम गर्ने पुरानो चलनमा परिवर्तन गर्न नसक्नुको परिणाम भएको मान्छन् । ‘जनताको व्यापक सहभागिता बिना जनप्रतिनिधि र कर्मचारीले मात्रै विकास गतिविधि गर्न खोज्दाको परिणाम हो’ आचार्यले भने । उनी भन्छन् ‘कार्यक्रम र बजेटमा पारदर्सिता, विकासमा जनताको सहभागिता जस्ता पक्षको प्रवद्र्धनमा जिल्लामा नागरिक संगठनहरुले काम गर्दै आए पनि त्यसको सन्तोषजनक परिणाम नदेखिनु दुखद पक्ष हो’ ।
