.gif)
नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकले फर्दर पब्लिक अफरिङ, एफपीओ निष्काशनको अनुमति पाएको छ । नेपाल धितोपत्र बोर्डले कम्पनीलाई प्रिमियम मूल्य बिना नै प्रति कित्ता १ सय रुपैयाँमा एफपीओ निष्काशनको अनुमति दिएको हो । अब कम्पनीले ९ करोड ७५ लाख रुपैयाँ बराबरको ९ लाख ७५ हजार कित्ता एफपीओ निष्काशन गर्ने छ ।
माइक्रोफाइनान्सले एफपीओ जारि गर्नका लागि बिक्रि प्रबन्धक तथा निष्काशनमा प्रभु क्यापिटललाई चयन गरेको छ। राष्ट्रिय स्तरको माइक्रोफाइनान्सले चालु आथिक बर्षको तेस्रो त्रैमासमा १९ करोड ५८ लाख रुपैयाँ खुद मुनाफा आर्जन गरेको छ।
२०७१ मा ५ माइक्रोफाइनान्स कम्पनी मिलेर बनेको नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकको चुक्ता पुंजी ५५ करोड ७५ लाख रहेको छ। माइक्रोफाइनान्सले हाल कायम संस्थापक र साधारण सेयर अनुपात राष्ट्र बैंकको निर्देशन अनुसार कायम गर्नका लागि एफपीओ जारि गर्न लागेको हो। एफपीओ निष्काशन पश्चात नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकको चुक्ता पुंजी ६५ करोड ५० लाख पुग्ने छ।
हाल नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकको सेयर अनुपात संस्थापक तर्फ ८२ दशमलब १३ प्रतिशत र साधारणतर्फ १७ दशमलब ८७ प्रतिशत रहेको छ। एफपीओ निष्काशन तथा बितरण पश्चात नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकमा सेयर अनुपात संस्थापक ६९ दशमलब ९० प्रतिशत र साधारणतर्फ ३० दशमलब १० प्रतिशत कायम हुने छ।
पुर्वान्चल ग्रामिण बिकास बैंक, मध्यमाञ्चल ग्रामिण बिकास बैंक, पस्चिमान्चल ग्रामिण विकास बैंक, मध्य पशचिमांचल ग्रामिण बिकास बैंक र सुदुर पस्चिमान्चल ग्रामिण विकास बैंक मिलेर बनेको राष्ट्रिय स्तरको नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकको प्रधान कार्यालय बुटवलमा रहेको छ।
प्रिमियम मूल्य बिना एफपीओ बिक्रि किन ?
नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकले प्रिमियम मूल्य बिना नै प्रति कित्ता १ सय रुपैयाँमा एफपीओ जारी गर्न लागेको निर्णयले सर्वसाधारण लगानीकर्तामा भ्रम पारेको छ।
आखिर नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकले प्रिमियम मूल्य बिना नै एफपीओ जारि गर्न किन बाध्य भयो ? यो प्रश्न आम लगानीकर्ताकर्ताको प्रश्न र चाँसोको बिषय हो यो।
नेपाल ग्रामिण बिकास बैंक ५ माइक्रोफाइनान्स मिलेर बनेको राष्ट्रिय स्तरको माइर्कोफाइनान्स कम्पनी हो। यस माइक्रोफाइनान्समा सबै भन्दा बढी नेपाल सरकारको ३५ दशमलब ४४ प्रतिशत सेयर रहेको छ। अरु मुख्य लगानीकर्तामा नेपाल राष्ट्र बैंक र बाणिज्य बैंकहरु रहेका छन। नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकमा राष्ट्रिय बाणिज्य बैंक, हिमालयन बैंक, नेपाल बंगलादेश बैंक, स्ट्यान्डर्ड चार्टड बैंक र बैंक अफ काठमान्डूको मुख्य लगानी रहेको छ।
हाल माइक्रोफाइनान्सको सेयर अनुपात संस्थापक ८२ दशमलब १३ प्रतिशत र साधारणतर्फ १७ दशमलब ८७ प्रतिशत रहेको छ। नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकमा सर्वसाधारण तर्फको सेयर अनुपात कम्तिमा ३० प्रतिशत हुनु पर्ने राष्ट्र बैंकको व्यवस्था अनुसार नै यसले एफपीओ जारि गर्न लागेको हो। तर प्रिमियम मूल्य बिना नै किन ?
नेपाल ग्रामिण बिकास बैंक २०७१ मा संचालनमा आएको हुनाले यसको संचालन अवधि ५ बर्ष पुगेको छैन। त्यस्तै माइक्रोफाइनान्सले पछिल्लो २ बर्ष देखि मात्रै धनात्मक खुद मुनाफा आर्जन गरेको छ। अघिल्लो आर्थिक बर्ष २०७१-७२ को तेस्रो त्रैमाससम्म पनि माइक्रोफाइनान्सको जगेडा कोष ७ करोड ९६ लाखले ऋणात्मक रहेको थियो। यसकारण पनि माइक्रोफाइनान्सले एफपीओ निष्काशनको मापदण्ड पुरा गर्न नसकेको देखिन्छ।
माइक्रोफाइनान्सको यस आर्थिक बर्षदेखि मात्रै नाफा र नेटवर्थ सकारात्मक बनाउन सफल देखिएको छ। यी विभिन्न कारणले गर्दा नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकले प्रिमियम मूल्य थप गरि एफपीओ जारि गर्न नसक्ने अवस्थामा पुगेको हो। नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकले प्रिमियम मूल्य बिना नै एफपीओ जारि गर्न बाध्य भएकाले सर्वसाधारणका लागि आइपीओको मूल्य अर्थात प्रति सेयर १ सय रुपैयाँमा नै माइक्रोफाइनान्सको सेयर पाउने सुनौलो अवसर रहेको छ।
नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकको २०७२ श्रावन १ देखि २०७३ असार मसान्तसम्मको नाफा नोक्सान हिसाब बाँडफाँड अनुसार संचित मुनाफा ४६ करोड ९१ लाख ऋणात्मक रहेको छ। माइक्रोफाइनान्सले चालु आर्थिक बर्षमा ५८ करोड ६३ लाख ७९ हजार १ सय ४८ रुपैयाँ मुनाफा आर्जन गरेको अवस्थामा संचित मुनाफा ब्रेक इभेन्ट पोइन्टमा आउने छ। यस अर्थमा पनि नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकले प्रिमियममा एफपीओ जारि गर्न नपाउने देखिन्छ।
घाटाको मध्यमान्चल र पुर्वान्चल ग्रामिण बिकास बैंक मिलाउँदा र अन्य ३ संस्थालाई प्रिमियम दिंदा संचित मुनाफा नोक्सानमा देखिएको हो। नेपाल ग्रामिणले कुनै सम्पति बिक्रि गरि वा अन्य कारणले बढी मुनाफा नगरेको अवस्थामा यस आर्थिक बर्ष सेयरधनीहरुलाई मुनाफा खुवाउन नसक्ने देखिन्छ।
.gif)
