.gif)
विश्वका विभिन्न भागका मानिसहरू गर्मीबाट त्रसित छन्। यहि क्रममा पश्चिम अफ्रिकाको देश मालीले कीर्तिमानी तातो अनुभव गरिरहेको छ। त्यहाँको अवस्था यति खराब बनेको छ कि रोटी र दूधभन्दा आइस क्यूब महँगो बिक्री भइरहेको छ।
मालीको राजधानी बामाकोमा एउटा पसल बाहिर भेटिएकी फातुमा याताराले भनिन्, "अत्यन्त गर्मी छ। म यहाँ बरफ किन्न आएको हुँ।"
बिजुलीको पनि समस्या छ । विद्युत् कटौतीको अवस्था यस्तो छ कि जनताको घरमा फ्रिजले पनि काम गर्न सकेको छैन ।यस्तो अवस्थामा खाद्यान्न जोगाउन र गर्मीको मौसममा चिसो राख्न फातुमाले आइस क्यूबको सहारा लिनुपर्छ ।
बामाकोमा आजकल ४८ डिग्री सेल्सियस तापक्रम बढेको छ । यद्यपि, यी परिस्थितिहरूमा, आइस क्यूबले सीमित हदसम्म मात्र मद्दत गर्न सक्छ र तिनीहरूको मूल्य बढिरहेको गतिले जीवनलाई अझ कठिन बनाउँदैछ।
फातुमा भन्छिन्, "कतिपय ठाउँमा आइस क्यूबको झोलाको मूल्य ३०० देखि ५०० फ्र्याङ्क सीएफएसम्म पुगेको छ। यो निकै महँगो छ।"
बामाकोमा आइस क्यूबको यो मूल्यले तिनीहरूलाई रोटीभन्दा महँगो वस्तु बनाएको छ, जसको मूल्य सामान्यतया २५० फ्रैंक CFA सम्म हुन्छ। यस गर्मीले नाना कोनाटे ट्रोरेको लागि अर्को ठूलो समस्या ल्याएको छ। पहिले हप्तामा एक पटक मात्रै खाना पकाउने गर्थे तर अहिले हरेक दिन खाना पकाउनु परेको छ ।
उनी भन्छिन्, "कहिलेकाहीँ दिनभर बिजुली काटिन्छ। जसका कारण खाना बिग्रन्छ र फाल्नुपर्छ।"
करिब एक वर्षअघि मालीमा विद्युत् समस्या सुरु भएको थियो । सरकारी विद्युत कम्पनीले वर्षौंदेखि करोडौं ऋण लिएर मागअनुसार विद्युत् आपूर्ति गर्न सकेको छैन । मालीको ठूलो भागमा जेनेरेटरको सुविधा पनि छैन किनभने यसमा डिजेल वा पेट्रोल भर्नु उनीहरूको क्षमता भन्दा बाहिर छ। बिजुली नहुनुको एउटा अर्थ रातमा पंखा चल्न नसक्ने हो । जसका कारण मानिसहरु घरबाहिर सुत्न बाध्य छन् र यसले उनीहरुको स्वास्थ्यमा असर परेको छ ।
बामाकोको बाहिरी भागमा रहेका सौमाइला मगा नाम गरेका एक युवाले भने, "हामी साँच्चै धेरै चिन्तित छौं। रातिको तापक्रम ४६ डिग्री सेल्सियससम्म पुग्छ, जुन सहन नसकिने खालको हुन्छ। गर्मी बढेसँगै बेहोस महसुस गर्न थालेको छु। म आफूलाई शान्त पार्ने गर्छु। यो, मैले आफैंमा पानी छर्कनु पर्छ।"
मार्चदेखि मालीका केही भागमा तापक्रम ४८ डिग्री सेल्सियससम्म पुग्न थालेको छ । यो गर्मीमा १०० भन्दा बढीले ज्यान गुमाएका छन् । बालबालिका र वृद्धवृद्धा बढी जोखिममा छन् । बामाको युनिभर्सिटी अस्पतालका प्रोफेसर याकुबा तोलोबाले भने: "म हरेक दिन करिब १५ जनालाई भर्ना गरिरहेको छु। धेरै बिरामीहरू डिहाइड्रेसन भएका छन्। मानिसहरू खोकी र श्वासप्रश्वाससम्बन्धी अन्य समस्याबाट ग्रसित छन्। हामी कठिनाइहरूको सामना गरिरहेका छौं।"
सावधानीका रुपमा केही क्षेत्रमा विद्यालय बन्द गरिएको छ। मुस्लिम बहुल मालीमा, मानिसहरूलाई रमजानको महिनामा उपवास नगर्न सल्लाह दिइयो। प्रोफेसर टोलोबा बताउँछन्, "यस्ता अवस्थाहरूसँग सामना गर्न हामीले थप योजनाहरू बनाउनुपर्छ। सायद यस्ता परिस्थितिहरू बारम्बार आउन सक्छन्। यस पटकको गर्मीले हामीलाई छक्क पारेको थियो।"
गर्मीले मालीलाई मात्रै सताएको होइन । सेनेगल, गिनी, बुर्किना फासो, नाइजेरिया, नाइजर र चाड जस्ता छिमेकी राष्ट्रहरूको अवस्था पनि उस्तै छ। वल्र्ड वेदर एट्रिब्युसनका वैज्ञानिकहरूका अनुसार मानवीय गतिविधिले गर्दा हुने जलवायु परिवर्तन नै यो अत्यधिक गर्मीका लागि जिम्मेवार छ।
संगठनको प्रतिवेदनमा भनिएको छ कि यदि मानवले जीवाश्म इन्धन (पेट्रोल, डिजेल, ग्यास जस्ता जीवाश्म ईन्धनहरू जलाएर पृथ्वीलाई तताएको थिएन) माली बुर्किना फासो क्षेत्रको औसत तापक्रम १.४ देखि १.५ कम हुने थियो।
बामाकोको तापक्रम आगामी साता ४० डिग्री सेल्सियसभन्दा माथि पुग्ने भएकाले मानिसले त्यस्ता परिस्थितिमा आफूलाई अनुकूल बनाउन थालेका छन् ।राजधानीमा सूर्य अस्ताउन थालेपछि, कोनाटे ट्राओरेले आँगनमा धेरै ठूला म्याटहरू लिएर राम्ररी बिछ्याउँछन्। उनी भन्छिन्, "गर्मीका कारण हामी बाहिर बस्छौं। गर्मी बढेपछि म बिरामी पर्छु। जीवन त्यति सहज छैन।"
.gif)
